Herkese merhaba. Bugünkü makalemizi Sanat ve Tasarım kategorisi altına ekliyoruz. Makale konumuz ise sinemada kamera hareketleri hakkında olacak.
Aslına bakılırsa kamera hareketlerini yalnızca sinema ile sınırlandırmak yanlış olur. Çünkü filmlerin yanı sıra dizilerde, belgesellerde, müzik kliplerinde ve daha birçok hareketli görüntü ögesinde kamera hareketlerinden faydalanılmaktadır.
Kamera Hareketleri Ne İşe Yarar?
Kamera ve kamera ile birlikte kullanılan çeşitli araçlar yardımıyla kamera hareketleri gerçekleştirilir. Yapılan bu hareketler çekimlere farklılık kattığı gibi; bir sahnenin, durumun izleyici açısından daha iyi kavranabilmesi için de önemlidir.
Aşağıda da kamera hareketlerinin neler olduğunu nasıl yapıldıklarını ve ne amaçla yapıldıklarını daha detaylı bir şekilde okuyabilirsiniz.
Pan Kamera Hareketi (Sağa-Sola Çevirme)
Kameranın sağdan sola veya soldan sağa doğru çevrilmesi hareketine pan adı verilir. Bu hareket yapılırken kamera konum olarak hareket etmez yalnızca kameranın bakış yönü değişmektedir.
Gemi, tren veya benzeri uzun bir nesne çekilirken bu nesneler hakkında daha fazla bilgiye ve ayrıntıya yer verilebilmesi için pan kamera hareketi yapılmaktadır.
Pan hareketi yapılırken başlangıç görüntüsü ile bitiş görüntüsü arasındaki mesafe de oldukça önemlidir. Eğer bu mesafe fazla ise pan hareketi tercih edilmemelidir. Çünkü gereksiz ve uzun bir ayrıntının konuya faydası olmadığı gibi izleyici için de sıkıcı olabilir.
Yapılmak istenen hareketin hızı da önemlidir. Ne detayların anlaşılamayacağı kadar hızlı ne de seyirciyi sıkacak kadar yavaş olmalıdır.
Tilt Kamera Hareketi (Yukarı-Aşağı Çevirme)
Kamera konumunun sabit kalarak objektifin yukarı-aşağı yönlü çevrildiği kamera hareketine tilt adı verilir.
Objelerin detaylarını seyirciye aktarmak için veya kadraja sığmayan uzunluktaki bina, heykel vs. gibi nesneleri göstermek amacıyla tilt kamera hareketi kullanılmaktadır.
Truck Kamera Hareketi (İleri-Geri Hareket)
Kameranın ileriye veya geriye doğru hareket ettirilmesiyle oluşan kamera hareketine truck denilmektedir.
Dolly, pedestal ve şaryo adı verilen kamera hareketlerini gerçekleştirmeye yarayan aletler ile truck kamera hareketi yapılmaktadır.
Bir adamın yürümesi gibi hareket takibi gerektiren çekimlerde truck kamera hareketi kullanılabilir.
Dolly Kamera Hareketi (Kayma)
Pan hareketinin aksine Dolly kamera hareketinde kamera gövdesi sağa-sola doğru hareket etmektedir.
Düz zeminlerde tekerlekli tripod ve dolly; bozuk zeminlerde ise şaryo yardımı ile yapılan dolly kamera hareketi eğer sarsıntılı bir görüntünün ortaya çıkması önemsenmiyorsa herhangi bir araç olmadan el ile de yapılabilmektedir.
Koşan bir adam, hareket halinde bir araba gibi hareketli objelerin takibi için dolly tercih edilebilmektedir.
Boom, Crane, Pedestal Kamera Hareketi (Yukarı-Aşağı Hareket)
Tilt kamera hareketinin aksine pedestalde kamera gövde olarak yukarı-aşağı yönlü hareket halindedir.
Bir insanın ayaklarından kafasına kadar çerçevede herhangi bir değişikliğe gitmeden takip gerçekleştirebilmek için pedestal kamera hareketi tercih edilir.
Ark Kamera Hareketi (Arc Dairesel Hareket)
Kamera aracılığı ile dairesel bir şekilde yapılan kamera hareketine ark adı verilir.
Genel olarak merkez noktaya bir obje yerleştirilerek bu obje etrafında 360 derece dönüp bilgi vermeyi amaçlayan kamera hareketidir. Çok sık kullanılmıyor olsa da iyi bir şekilde kullanıldığında diğer kamera hareketlerine göre daha etkileyici olabilir.
Ağır yapıldığında seyircide psikolojik bir etkiye yol açabilirken hızlı yapılırsa da seyirci de şaşırtıcı bir etki uyandırabilir.
Zoom Kamera Hareketi (Optik Kaydırma)
Belki de ismi en tanıdık gelen kamera hareketi olan zoom ile kamerada herhangi bir hareket görülmez. Hareket kamerada bulunan mercekler yardımıyla gerçekleştirilir.
Çerçeveye sığmayan bir görüntünün genel görünümünü görmek için veya tam tersi olarak bir genel görüntüden ayrıntıları elde edebilmek için zoom yani optik kaydırma kamera hareketi yapılmaktadır.